Grimbergse beekvalleien

De Maalbeekvallei verbindt de nationale plantentuin van Meise met het weidegebied ten westen van Dorent in Zemst-Vilvoorde en vormt een belangrijke schakel in een netwerk van natuurgebieden. Naast deze verbindingswaarde herbergt de vallei op zich ook belangrijke natuurwaarden: waardevolle ruigten, hooilanden en poelen. Natuurpunt beheert in Grimbergen een deel van het domein aan de Charleroyhoeve en een vijver aan de Tommenmolen.
De Tommenmolen is een watermolen uit de zestiende eeuw. De schilderachtige molen lokt veel bezoekers. De schuur werd ingericht als cafetaria. In de molen werd de afdeling dorstechnieken van het Museum voor Oudere Technieken ondergebracht (02-270 81 11).

Het voorheen ontoegankelijke domein van de Charleroyhoeve en de omliggende omgeving lenen zich uitstekend voor een mooie natuurwandeling. Het domein zelf is alleen toegankelijk voor wandelaars, niet voor fietsers, ruiters en gemotoriseerde voertuigen. Het is een oase van goed bereikbare rust. Je wandelt er door boomgaarden, langs vijvers en mooie hooilanden. Voor een langere wandeling kan je verder wandelen naar het aangrenzende Lintbos, beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos.

 

Maalbeekwandeling (3km)

 

De Maalbeekvallei verbindt Wemmel, Bever, de nationale plantentuin van Meise en het weidegebied de Dorent in Zemst­Vilvoorde. Ze vormt een belangrijke scha­kel in een netwerk van natuurgebieden,met waardevolle ruigten, hooilanden, poelen, …. In Grimbergen bleef er nog veel natuur bewaard op de voorma­lige abdijgronden. Natuurpunt beheert in Grimbergen een deel van het domein aan de Charleroyhoeve en het Agentschap voor Natuur en Bos het aangrenzende Lintbos.

De Abdij en de charleroyhoeve

De abdij van Grimbergen (1128) is in ons land de oudste bewoonde norbertijner­abdij. In de loop der jaren werden grote kloosterhoeven en molens opgetrokken. In Grimbergen zijn dat de Charleroyhoeve, de Biesthoeve, de Liermolen, de ’s Graven­molen en de Tommenmolen. De abdijkerk, opgetrokken in prachtig witte zandsteen, bleef gespaard van afbraak. De Charleroy­hoeve werd in 1665 gebouwd en vervulde

de functie van abdijhoeve. In 1980 kocht de gemeente Grimbergen het goed aan. In deze hoeve is nu de gemeentelijke bi­bliotheek en het gerechtshof gevestigd. Zeer fraai is de inrijpoort met zandstenen omlijsting. Het nu opengestelde domein van de Charleroyhoeve en de omliggende omgeving lenen zich uitstekend voor een mooie natuurwandeling. Het domein zelf is alleen toegankelijk voor wandelaars, niet voor fietsers, ruiters, en voertuigen. Het is een oase van goed bereikbare rust. De gronden bij de Charleroyhoeve wor­den nu als natuurgebied beheerd door Natuurpunt en Econet. De gemeente Grimbergen is eigenaar en heeft heel wat natuur op haar grondgebied gevrijwaard. Het domein wordt opgedeeld in 7 zones (zie kaart), die een verschillend beheer krijgen.

Tommenmolen

Is een watermolen uit de zestiende eeuw. De schilderachtige molen lokt veel bezoekers. De schuur werd ingericht als cafetaria. In de molen werd de afdeling dorstechnieken van het Museum voor Oudere Technieken ondergebracht (Tommenmolenstraat 18, 1850 Grimbergen, 02-270 8111 (museum), 02-26970 84 (herberg)) ..

Hoogstamfruitboomgaarden (zone 2, 4, 5)

Vlaanderen heeft een bijzonder rijke ‘fruit­teelt’-geschiedenis met klinkende namen als ‘Jefkespeer’ of ‘Trezeke Meyers’. Door de intensifiëring van de fruitkweek werd meer en meer overgeschakeld naar uni­forme laagstamrassen als de Jonagold en de Conférence. De mooie en landschaps­bepalende hoogstamfruitboomgaarden werden massaal geroc,id en lokale rassen verdwenen.

Door de aanplant hier aan de Charle­royhoeve wil de gemeente Grimbergen deze bescherming van hoogstam bomen . steunen, omdat zij ecologisch interessant zijn als woonplaats voor tal van dieren en planten, bv. de steenuil. Het gevallen fruit vormt een belangrijke voedselbron voor insecten, vogels en zoogdieren.

Enkele decennia geleden kenden grote delen van Vlaanderen een kleinschalig landschap met houtkanten, hagen en heggen. Deze lijnvormige elementen in het landschap dienden als veekeringen (voornamelijk mei- en sleedoorn) en ze leverden brand­en geriefhout. Door de opkomst van een grootschaligere landbouw werden ze veelal gerooid. Zo,ogdieren als das en vleermuis gebruiken deze lijnvormige elementen om langs te fourageren en zich te verplaatsen. Als deze structuren verdwijnen, verdwijnen ook deze soorten.

Graslanden (zone 3, 7)

Vroeger werden natte valleigronden ge­hooid voor veevoer. Omdat geen meststof­fen of herbiciden werden toegepast waren deze hooilanden zeer soortenrijk. De hooi­landen op de natste plaatsen, zoals hier op de Charleroyhoeve bleven nog bewaard: Er komen tal van waardevolle soorten voor zoals slanke sleutelbloem, moerasspirea en zegges. Door het moerashooiland (zone 3) lopen vier greppels. Het gebied is dan ook bijzonder waardevol voor amfi­bieën en ongewervelden. Door het verder zetten van het historische maaibeheer wordt deze waardevolle vegetatie in stand gehouden.

Vijver (zone 6)

De Maalbeekvallei kende zoals vele beek­valleien in Vlaanderen een uitgebreid netwerk van visvijvers. De ecologische waarde van visvijvers is beperkt. Ondiepe, snelopwarmende plaatsen komen niet voor, waardoor er bijna geen moeras­planten zijn ze ook weinig amfibieën en ongewervelden.

Om een natuurlijk biotoop, rijk aan wat~­leven, te verkrijgen werden verschillende maatregelen toegepast: karpers werden verwijderd, oevers geherprofileerd en de zuidgeoriënteerde oever werd zacht glooiend aangelegd. Hierdoor ontstaat een ondiepe zone die snel opwarmt, wat ideaal is voor de ontwikkeling van amfi­bieën- en libellenlarven, ook gele lis en lisdodde doen het hier goed.

Lintbos

Ijveren voor een milieuvriendelijke invul­ling van het voormalige vliegveld van Grimbergen was één van de ontstaans­redenen van Natuurpunt Grimbergen. De aanplanting van de eerste boom in het Lintbos gebeurde in 2001. Het Lintbos . is eigendom van de gemeente Grimber­gen. Ze gaf het gebied in erfpacht aan het Agentschap voor Natuur en Bos. Het gebied beslaat 70 ha waarvan 55 ha bebost werd. Het is een ideaal gebied om te wandelen. Je hebt er een fabelachtig zicht op de qmgeving en kunt er met vollE teugen genieten van de rust, die enkel a en toe door een klein vliegtuigje word1 verbroken. Door het gebied slingert zid een kort gemaaid graspad van ongeveel 3,5 km met ook nog een korter wandel· parcours, eveneens vertrekkend aan de parking van de Diegemput. Bijzonder i~ ook het ijkpunt voor vliegtuigkompasser in de buurt van de parking daterend ui1 1941. Deze goed bewaardekalibratieschij’ is uniek in Europa.